مشخصات

کشور ایران
استان مازندران
شهرستان نور
بخش مرکزی
جمعیت  ۲۶٬۹۴۷ نفر
مساحت ۲٬۶۷۵ کیلومتر مربع
زبان گفتار زبان مازندرانی با لهجه‌ی کجوری
مذهب شیعه
ارتفاع از سطح دریا 2,613 متر
شرایط آب و هوا معتدل و مرطوب
پیش شماره تلفن ۰۱۱۳
شناسه ملی خودرو ایران ۷۲ ط، ی
ره آورد سبزیجات محلی، انواع ترشیجات و مربا، انواع صنایع دستی اعم از صنایع دستی سفالی و حصیری، انواع برنج انواع مرکبات و ماهی

شهرستان نور از شمال به دریای مازندران، از شرق به شهرستان آمل، از شمال شرق به شهرستان محمودآباد از جنوب به استان تهران، از جنوب غرب به استان البرز و از غرب به شهرستان نوشهر و شهرستان چالوس متصل است. مردم شهرستان نور به زبان مازندرانی و با لهجه نوری که خاص مردم این منطقه است صحبت می‌کنند. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر برابر با ۲۶٬۹۴۷ نفر جمعیت بوده‌است. نور یکی از قدیمی‌ترین نواحی شهرنشین طبرستان (مازندران) بوده که به گواهی تاریخ، رستمدار نام داشته‌است. شهر نور نیز مانند اغلب شهرهای شمالی به دلیل مجاورت با دریای خزر، از آب و هوای معتدل و بسیار خوب برخوردار است. به همین دلیل معمولا فصل پاییز آن، در اکثر مواقع بارانی است و تابستان های آن، گرم و شرجی می باشد. دمای این شهر در گرم ترین فصل سال یعنی تابستان به حداکثر 36 درجه می رسد و در فصول سرد، نهایت به منفی یک درجه ی سانتیگراد کاهش می یابد. تنوع پوشش های گیاهی و درختان، معتدل و مرطوب بودن این منطقه سبب شد که محصولات کشاورزی شهر نور هم بسیار متنوع باشد که از جمله ی ﺁن ها می توان به انواع برنج، گیلاس، عسل، پرتقال، تمشک، کیوی، نارنگی و هلو اشاره کرد. بدون شک، هر مسافرتی با خرید سوغاتی تکمیل می شود. شهر نور نیز دارای سوغاتی هایی خاص و مخصوص به خود است که سبب می شود هیچ گردشگری دست خالی این شهر را ترک نکند. مهم ترین سوغاتی های شهر نور شامل سبزیجات محلی، انواع ترشیجات و مربا، انواع صنایع دستی اعم از صنایع دستی سفالی و حصیری، انواع برنج انواع مرکبات و ماهی می باشد. شما می توانید تمام این سوغاتی ها را از مغازه ها و فروشگاه های این شهر پیدا کنید. علاوه بر این، در مسیرها و جاده های این شهر نیز، بسیاری از مغازه ها و دکه های بین راهی می باشند که انواع سوغاتی های شهر نور را به فروش می رسانند.
 

این شهرستان شامل بخش‌های زیر می‌ باشد:

 
بخش ها:
مرکزی، چمستان و بلده
 
شهرها:
نور، رویان و ایزدشهر.
 
دهستان:
دهستان میان‌ بند، دهستان ناتل‌ کنار سفلی، دهستان ناتل‌ کنار علیا،دهستان اوزرود، دهستان تتارستاق، دهستان شیخ فضل‌ الله نوری، دهستان لاویج، دهستان میان‌ رود و دهستان ناتل‌ رستاق
 
روستاها:
افراده، بردون، پیمد، توران‌ کلا، چاله‌ سیاه، تروسک، حطر، خوریه، دویلات، زرین‌ کلا، سرکاج، لاسکوتی، میناک، ورازان، هندومرز، یال‌ رود و ....
 

جای‌ های دیدنی شهرستان نور

 
آبشار آب پری
در نزدیکی شهرستان نور و در دل منطقه‌ سرسبز و خوش آب‌ و هوای آب ‌پری، آبشاری به همین نام وجود دارد. آبشار زیبا و چشم‌نوازی که به خاطر صدای دل‌نشینش آن را به صدای پای پریان و موجودات فرازمینی تشبیه می‌کرده‌اند. این آبشار با جاری شدن جریان آب از دل کوه‌هایی که در اثر رانش زمین شکافته شده‌اند به وجود آمده و منظره چشم‌نوازی دارد. برای رفتن به آبشار آب پری باید بلیط هواپیما ساری را خریداری کنید و وارد جاده رویان به بلده شوید و در مسیر گلندرود جلو بروید تا به جنگل آب پری و آبشار برسید. در نزدیکی آبشار غرفه‌های فروش مواد غذایی و امکانات بهداشتی برای گردشگران در نظر گرفته شده است. بهترین زمان رفتن به آبشار آب پری فصل بهار و تابستان است که آنجا هوایی مطبوع دارد. در فصل پاییز و زمستان هوا سرد و مسیر لغزنده است.
 
جنگل نور
رفتن به جنگل و پیک‌نیک یکی از واجبات سفر به خطّه شمال است. اگر در نور اقامت دارید و دوست دارید در جنگل وقت بگذرانید، جنگل نور بهترین پیشنهاد برای شماست. این پارک جنگلی یکی از جاذبه‌های طبیعی نور است که در سال ۱۳۵۱ احداث شد و تا به امروز مقصد گردشگران نور و محمودآباد است. این پارک علاوه بر فضای جنگلی و سرسبز، از امکانات خوبی برای گردشگران برخوردار است. برای رسیدن به جنگل نور باید از نور به سمت محمودآباد بروید تا به تابلوی پارک جنگلی نور و ورودی آن برسید.
 
آبشار سیسنگان
آبشار سیسنگان یکی از جاذبه‌های گردشگری نور است که در پارکی جنگلی به همین نام قرار دارد. آبشار زیبایی که از روی سنگ‌های خزه‌دار عبور می‌کند و چشم‌انداز زیبایی را به وجود آورده است. آبشاری دیدنی که در دل جنگل و دالانی تشکیل شده از درختان که به آن دالان بهشت می‌گویند قرار گرفته و آن‌قدر فضای زیبایی دارد که گردشگران را به سمت خود می‌کشاند. در نزدیکی آبشار امکانات رفاهی مختلفی مثل کافی‌شاپ، رستوران، سفره‌خانه، زمین‌بازی، سرویس بهداشتی و وسایل تفریحی برای مسافران وجود دارد. فاصله آبشار سیسنگان با نور حدود ۳۰ کیلومتر است. برای رسیدن به آبشار سیسنگان باید ابتدا از نوشهر به سمت چالوس و به روستای کجور بروید. سپس وارد جاده معدن زغال‌سنگ شوید. پس از عبور از معدن، وارد مسیر مالرو شده و تابلوهای راهنما را دنبال کنید تا در انتهای آن به جنگل و آبشار برسید.
 
آبشار حرم او
آبشار حرم او از جاهای دیدنی نور است که مردم محلی اهمیت ویژه‌ای به آن می‌دهند. علت نام‌گذاری آبشار به آب حرم یا آب مقدس همین است. آن‌ها معتقدند آب این آبشار خواص درمانی دارد. برخی هم می‌گویند دلیل این نام‌گذاری، وجود حرم امامزاده‌ در بالادست آبشار است. آبشار حرم او حدود ۱۵ متر ارتفاع دارد؛ ریزش آب روی صخره‌هایی که از جلبک و گیاهان سبز پوشیده شده منظره دیدنی‌ ای رقم زده است. این آبشار در مسیر چمستان به لاویج و در نزدیکی روستای زیبای لاویج قرار دارد.
 
دریاچه الیمالات
در فاصله ۸ کیلومتری شهر نور، دریاچه زیبایی به نام الیمالات قرار گرفته که هرسال گردشگران زیادی را به‌سوی خود می‌کشاند. این دریاچه جزو اصلی‌ترین جاذبه‌هایی است که مسافران نور در برنامه تفریحاتشان می‌گذارند. شاید دلیل این انتخاب، منظره‌ی زیبا و دل‌انگیز دریاچه‌ی الیمالات در میان سرسبزی مسحورکننده درختان جنگلی باشد. دریاچه الیمالات در جاده نور به چمستان قرار گرفته و برای رفتن به آن باید از مسیر اصلی و آسفالته وارد مسیر فرعی و خاکی شوید و کمی جلوتر بروید تا به دریاچه برسید. در اطراف دریاچه امکانات رفاهی مانند اقامتگاه، سوپرمارکت، قایق، رستوران، آلاچیق، پارکینگ، سرویس بهداشتی و… قرار دارد. اگر از شلوغی فراری هستید و می‌خواهید سکوت جنگل را تجربه کنید در روزهای غیرتعطیل به دریاچه بروید.
 
آبشار سواسره
اگر از محلی‌های ساکن نور آدرس یک آبشار زیبا و دیدنی را بخواهید، بدون شک یکی از گزینه‌های پیشنهادیشان آبشار سواسره است. آبشار سواسره در روستای بلده و در دل کوه قرار دارد. این آبشار بیش از ۱۰۰ متر ارتفاع دارد و برای دسترسی به آن باید کمی پیاده‌روی کنید؛ پس بهتر است تجهیزات کوهنوردی همراه داشته باشید. معمولاً مسافران در نزدیکی آبشار اتراق می‌کنند و در فصل بهار و تابستان این منطقه شلوغ می‌شود. منطقه بلده جاذبه‌های دیگری هم دارد که ارزش دیدن دارند.
 
روستای لاویج
روستای لاویج از جمله روستاهای معروف و توریستی نزدیک شهرستان نور است. لاویج در میان جنگل‌های انبوه کوهستانی قرار گرفته و طبیعت بی‌نظیری دارد. از جاذبه‌های لاویج می‌توان به طبیعت زیبا، آبگرم معدنی و مجسمه فیل سنگی یاد کرد. آبگرم لاویج خواص معدنی بالایی دارد و برای بیماری‌های پوستی و مفصلی بسیار مفید است. آبگرم لاویج در قدیم به‌صورت حوضچه‌های طبیعی بود؛ در حال حاضر آب چشمه لوله‌کشی شده و داخل استخر‌های جداگانه بانوان و آقایان قابل‌استفاده است. یکی دیگر از دیدنی‌های لاویج، «فیل سنگی» است. فیل سنگی تخته‌سنگ بزرگی است که فرسایش طبیعی آن را به شکل یک فیل درآورده است. یک تندیس طبیعی که مردم افسانه‌های زیادی درباره آن تعریف می‌کنند. این مجسمه در نزدیک آبگرم لاویج قرار دارد. بهترین زمان برای خرید بلیط هواپیما و سفر به لاویج در فصل تابستان و بهار است که هوایی معتدل دارد. دسترسی به روستای لاویج از جاده چمستان آغاز می‌شود. دوراهی لاویج ۳ کیلومتر قبل از چمستان قرار دارد. بعد از عبور از پارک جنگلی کشپل در این جاده به لاویج می‌رسید.
 
آبشار آلاشور
یکی از دیدنی‌های نور، آبشار آلاشور است که به نام آبشار نجارده هم شناخته می‌شود. این آبشار حدود ۳۲ متر ارتفاع دارد و در روستای سرسبز و زیبایی به نام نجارده قرار دارد. نجارده از کهن‌ترین روستاهای مازندران است که بیش از ۷۰۰ سال قدمت دارد. اگر به نجارده سفر کنید در دل این روستا آبشار مرتفع و زیبای آلاشور را می‌بینید که در کنار درختان سر به فلک کشیده جنگلی و گیاهان کم‌نظیر منظره زیبایی را رقم زده است.
 
آبشار ونوش
آبشار ونوش در روستای زیبای ونوش قرار دارد و یکی از جاذبه‌های شهر نور است. روستای ونوش از شمال به دریای خزر و از جنوب به کوه‌های البرز می‌رسد. این روستا طبیعت بسیار زیبایی دارد و شالیزارها و باغ‌های مرکبات بخش زیادی از آن را تشکیل می‌دهند؛ اما شهرت اصلی ونوش به خاطر مجموعه آبشارهای آن است که در جنوب روستا و در ارتفاعات جنگلی علوی‌کلا قرار دارد. در منطقه ونوش آبشارهای بزرگ و کوچکی وجود دارد؛ اما سه آبشار از همه معروف‌تر است. ونوش دو آبشار ۱۵ متری و یک آبشار ۴۰ متری دارد که هرکدام حوضچه‌های کوچک و بزرگ خود را دارند. در فصل تابستان کوهنوردان و علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی به این آبشار می‌آیند. روستای ونوش در فاصله‌ ۱۰ کیلومتری غرب شهر نور و در حاشیه جاده‌ منشعب از جاده‌ ساحلی نور به نوشهر قرار دارد.
 
روستای انارجار
روستای انارجار روستایی سرسبز و توریستی است که از شدت زیبایی و چشم‌نوازی آن را به نام بهشت گمشده نور می‌شناسند. انارجار در فاصله نزدیکی از نور قرار گرفته و طبیعت بسیار زیبایی دارد. جنگل‌های سرسبز، آبشار تیسکول و رودخانه‌های بزرگ و کوچک از دیدنی‌های این روستا است. اگر به دنبال فضایی دور از شلوغی و هیاهو می‌گردید این روستا را برای طبیعت‌گردی و وقت‌گذرانی انتخاب کنید. برای رفتن به روستای انارجار باید از شهرستان نور راهی روستای عباسا شوید و در بخش جنوبی این روستا، به مسیر انارجار وارد شوید و پس از عبور از سد به روستای انارجار برسید.
 
آرامگاه نیما یوشیج
علی اسفندیاری که اغلب با نام مستعار خود، یعنی «نیما یوشیج» شناخته می‌شود، از شاعران معروف معاصر است و بسیاری از ایرانیان آن را به نام پدر شعر نو فارسی می‌شناسند. اگر شعرهای این شاعر بزرگ را خوانده باشید حتماً عناصر طبیعی و جلوه‌های طبیعت را در آن دیده‌اید. این شاید به دلیل بزرگ شدن در منطقه خوش آب‌وهوا و سرسبزی به نام یوش باشد. روستای یوش جایی است که نیما کودکی‌اش را گذراند و مدتی در آن زندگی کرد و سرانجام در آنجا به خاک سپرده شد. خانه و آرامگاه نیما یوشیج امروزه یکی از جاذبه‌های گردشگری یوش است؛ خانه‌ای قدیمی با اتاق‌های توردرتو و شاه‌نشین که حالت موزه هم دارد و وسایل و کتابخانه نیما را در آن به نمایش گذاشته شده است. مزار این شاعر در کنار خواهرش و سیروس طاهباز نیز در قسمتی از حیاط خانه قرار دارد. فاصله نور تا یوش حدود ۱۰۰ کیلومتر است و دو ساعتی طول می‌کشد. برای رفتن به روستای یوش باید از نور وارد جاده رویان به بلده شوید و مسیر را ادامه دهید تا به بلده برسید؛ و سپس تابلوهای راهنما را دنبال کنید و خود را به روستای یوش در غرب بلده برسانید.
 
کلیسای آنتوان مقدس
کلیسای آنتوان مقدس یکی دیگر از جاهای دیدنی نور است که در یک شهرک ساحلی به نام هایکاشن قرار دارد. زمان ساخت این کلیسا به سال ۱۹۷۴ میلادی و روزگارانی که ارامنه ساکن این منطقه بودند برمی‌گردد. بنای کلیسا شکلی ۸ ضلع دارد و دیوارهای آن از سیمان و گچ ساخته شده، همچنین در برخی اضلاع ساختمان نورگیر نصب شده است. سقف کلیسا حالت گنبدی شکل دارد و در میانه آن گنبد کوچک‌تری طراحی و ساخته شده است. جلوی ناقوس‌خانه آن پله‌هایی قرار دارد که شما را به داخل کلیسا دعوت می‌کند.
 
قلعه‌ پولادی بلده
قلعه پولاد بلده قلعه‌ای سنگی و کهن است که قدمت آن به دوران سلجوقیان می‌رسد. این قلعه دیدنی و تاریخی در دل ارتفاعات رشته‌کوه البرز جا خوش کرده و روزگار پرفرازونشیبی را از سر گذرانده است. در گذشته این قلعه از پایگاه‌های قدرت‌های محلی به‌حساب می‌آمد. اگرچه امروزه تنها بخش‌هایی از قلعه باقی مانده و قسمتی از آن ازدست‌رفته؛ اما بقایای آن هم دیدنی است. در بازدید از قلعه می‌توانید شاه‌نشین، اسطبل، اتاق‌های نگهبانی و برج دیده‌بانی را ببینید و با کمی قدم زدن به بخش بالایی قلعه برسید. برای بازدید از قلعه پولادی باید خود را به بلده برسانید. برای رفتن به بلده می‌توانید وارد جاده رویان به بلده شوید. یا از نور وارد آمل و جاده هراز شوید و در مقابل فیلبند، به خروجی جاده بلده برسید. هر دو مسیر حدود ۲ ساعت طول می‌کشد که البته ارزشش را دارد.
 
عمارت خان بابا
عمارت خان بابا از دیگر جاذبه‌های تاریخی نور است. عمارتی قدیمی و زیبا که قدمت آن به دوره قاجاریه می‌رسد. گفته می‌شود که این بنا به خاندان سلطانی نوری متعلق است و محل زندگی شخصی به نام خان بابا خان بختیاری بوده که بعدها دستگیر و شهید شد. عمارت خان بابا از لحاظ تاریخی و هنری ارزش ویژه‌ای دارد و در سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی کشورمان به ثبت رسیده است.
 
کاخ تمیشان
کاخ تمیشان یکی دیگر از جا‌های دیدنی شهرستان نور است. این کاخ لوکس از یادگاران دوران پهلوی است و با نور حدود ۵ کیلومتر فاصله دارد. کاخ تمیشان در فضایی سرسبز و زیبا بنا شده و معماری داخلش هم بسیار دیدنی است. چراکه یکی از لوکس‌ترین عمارت‌های نور است که در سال‌های نه‌چندان دور به دستور اشرف پهلوی، خواهر شاه ساخته شد. داخل عمارت بسیار زیبا طراحی شده و معماری خیره‌کننده‌ای دارد. بیرون از آن نیز پلاژ سلطنتی، استخر و اسطبل قرار دارد. اگر به دیدن جاذبه‌های تاریخی و کاخ‌های سلطنتی علاقه‌مندید، بازدید از عمارت زیبای تمیشان را در برنامه سفرتان بگنجانید.
 
مجموعه تفریحی سد آبیدر
مجموعه گردشگری دریاچه سد آبیدر از جاذبه‌های تفریحی شهرستان نور است. این سد به نام آویدر یا سد صلاح‌الدین کلا هم شناخته می‌شود. سد آبیدر در سال ۱۳۷۲ احداث شد و دریاچه‌ آویدر را شکل داد. این سد در درجه اول آب مورد نیاز زمین‌های کشاورزی را تأمین می‌کند و در درجه دوم به عنوان جاذبه تفریحی اهمیت دارد. وجود دریاچه زیبا باعث شکل‌گیری مجموعه گردشگری شده که با امکانات تفریحی و گردشگری میزبان مسافران است. می‌توانید در یک روز معتدل در اطراف دریاچه اتراق کنید و از زیبایی منطقه لذت ببرید. البته اگر اهل آب‌تنی هستید باید بگویم که متأسفانه شنا در این دریاچه ممنوع است.
 
پارک ساحلی سیسنگان
پارک سیسنگان از پررفت‌وآمدترین جا‌های دیدنی نور است. این پارک یک پارک عادی نیست؛ بلکه تلاقی جنگل و دریاست و محیط بسیار زیبایی دارد. پارک سیسنگان از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین مقاصد مسافران است؛ چراکه زمان ساخت آن به سال ۱۳۴۴ برمی‌گردد. بعد از وارد شدن به پارک این انتخاب شماست که در فضای جنگلی و در میان درختان بمانید یا به کنار ساحل بروید و تنی به آب بزنید. پارک جنگلی سیسنگان خدمات رفاهی و تفریحی مثل رستوران، سوپرمارکت، کافه، موتور چهارچرخ، جت اسکی، قایق‌سواری، اسب‌سواری و زمین‌بازی کودکان هم دارد و برای پیک‌نیک‌ های خانوادگی مناسب است.
 

افراد مشهور و مشاهیر شهرستان نور

نیما یوشیج، با نام اصلی علی اسفندیاری، در 21 آبان سال 1276 در یوش مازندران به دنیا آمد. پدر نیما یوشیج ابراهیم خان اعظام السلطنه بود که با دامداری و کشاورزی روزگار خود و خانواده‌اش را می‌گذراند. نیما یوشیج به‌طور سنتی در روستا و در یک مکتب تحصیلات ابتدایی خود را سپری کرد. او از این روزها به‌تلخی یاد می‌کرد، چرا که معلمش فردی تندخو و بداخلاق بود. زمانی که نیما یوشیج 12ساله بود، همراه با خانواده به تهران مهاجرت کرد. این مهاجرت باعث شد که نیما یوشیج در مدرسه‌ی بهتری درس بخواند. او در تهران به مدرسه‌ی سن لویی می‌رفت. از جمله کسانی که در این مدرسه تدریس می‌کردند نظام وفا بود که از شاعران بزرگ آن دوره به حساب می‌آمد. نظام وفا استعداد نیما یوشیج را می‌دید و او را تشویق می‌کرد. احترام نظام وفا نزد نیما یوشیج به‌حدی بود که نیما نخستین مجموعه شعر خود را با نام «افسانه» به معلم خود هدیه کرده است. نیما یوشیج مجموعه شعر افسانه را در سال 1300 منتشر کرد. این مجموعه شعر از جمله مهم‌ترین کتاب‌های شعر معاصر ایران است. قسمت‌هایی از مجموعه شعر افسانه نیز در مجله‌ی قرن بیستم چاپ شد. سردبیر این مجله یکی دیگر از شاعران نامدار معاصر یعنی میرزاده عشقی بود. البته نوآوری نیما یوشیج در شعر فارسی با اقبال همه‌ی ادیبان مواجه نشد و بسیاری به او انتقادات تندی وارد کردند. نیما یوشیج در برهه‌ای در وزارت دارایی استخدام شد اما از آنجا بیرون آمد. او در سال 1317 وارد کار مطبوعاتی شد و برای مجله‌ی موسیقی می‌نوشت. همکاران او در این نشریه بزرگانی چون محمد ضیاء هشترودی، صادق هدایت و عبدالحسین نوشین بودند. او در همین زمان شعرهای مشهور دیگر خود مانند «غراب» و «ققنوس» را منتشر کرد. نیما یوشیج علاوه‌بر فعالیت‌های ادبی، در زمینه‌ی سیاسی هم فعالیت می‌کرد. او در جوانی به جنبش جنگل پیوست. در سال‌های بعدی نیز او در نشریه‌ی ایران سرخ می‌نوشت که از مهم‌ترین نشریه‌های احزاب چپ در ایران به شمار می‌رفت. نیما یوشیج در سال 1305 با عالیه جهانگیر ازدواج کرد. عالیه جهانگیر خواهرزاده‌ی جهانگیرخان صوراسرافیل، سردبیر یکی از مهم‌ترین نشریات تاریخ ایران، بود. پس از ازدواج، نیما یوشیج پدر خود را از دست داد. او در این سال‌ها در تأمین زندگی خود با مشکل مواجه شده بود و نمی‌توانست کاری برای خود پیدا کند. به همین دلیل، نیما یوشیج به بابل و پس از آن به رشت مهاجرت و در آنجا زندگی کرد.نیما یوشیج در پایان عمر به ذات‌الریه مبتلا شد. او به تهران آمد تا بیماری‌اش را معالجه کند، اما نتیجه‌ای در بر نداشت. نیما یوشیج در 13 دی 1338 از دنیا رفت. ابتدا او را در امامزاده عبدالله تهران دفن کردند، اما بنا به وصیت خودش، پیکر او به یوش منتقل شد.